Historia Wielunia

PJP

Ma ktoś fotki (nie tak znowu) starego Wielunia?

Chciałbym przypomnieć sobie, jak wyglądał róg Wodnej i Zamenhoffa (+/- 100 metrów w obie strony, po przeciwnej stronie Franciszkanów), zanim wybudowano tam staraż pożarną i GoKo. Ma ktoś to na jakimś obrazku?

I nieco głębsza myśl filozoficzna: o przemijaniu otoczenia.

Całe życie praktycznie chodzę z aparatem w kieszeni, i jakoś w swoich zbiorach nie mogę znależć tego, co by się teraz przydało...
Człowiek wiele razy przechodzi koło tego samego miejsca i traktuje stan obecny jako trwały, a więc niewart utrwalania na fotografiach. Aż pewnego dnia przyjeżdża buldożer i nagle dostrzegamy zmianę w otoczeniu. Po paru latach nawet nie pamiętamy, jak to miejsce wyglądało wcześniej. Mijają kolejne lata i rodzi się pytanie jak wyżej.

Kto jeszcze pamięta budynek browaru na 1 Maja? Kto jeszcze pamięta stary budynek na rogu Armii Czerwonej i 1 Maja, gdzie mieściły się biura Spółdzielni Inwalidów? A drewnianą chatę na Targowej, którą wyburzono pod budowę Domu Partii? A stare chatki przy Krakowskim Przedmieściu, mające za plecami park? Albo "basen Wojewódki" zawalony za okupacji nagrobkami z cmentarza żydowskiego? Stare pompy na środku placu targowego (Jagiełły) i przed szkołą na Rudzkiej? Ma ktoś to na zdjęciach? I jak to się stało, że tak osobiste wspomnienie, jak Orzech, gdzie wiele razy przesiadywało się do późnych godzin nocnych, i pod którym Wielki Szu albo Miki ścigali Żołnierzy zawzięcie pstrykających w kapsle nie zostało utrwalone dla potomności (chyba, że przypadkowo)? Orzech padł pod toporem przemian w dążeniu do wygodnego życia, żywopłot zamieniono w beton-płot, a kumple popełnili małżeństwo. Ale ich na fotkach utrwalić zdążyłem.
Ich, ale nie Orzech.

Ojciec wiele razy mówił: Rudzka, Kaliska, Ogrodowa chcąc powiedzieć: 18 Stycznia, 15 Grudnia, Zamehoffa. Ja wiele razy chcę powiedzieć Kaliska, Piłsudskiego, 3 Maja a mówię: 15 Grudnia, 1 Maja, Armii Czerwonej... To też przemijanie otoczenia, choć tu nawyki nie pozwalają tak łatwo zapomnieć, jak obrazów miejsc.

A swoją drogą: ciekawe, ilu młodych wielunian wie, co to są Gróby?

Tadeusz

PJP

Bingo!

PJP

Tak, mur ciągnął się przez całą Wodną. Wyburzono go częściowo, odkrywając -jeszcze wtedy- stołówkę/warsztaty szkolne Technikum Gastronomicznego mieszczące się w kompleksie zakonu Franciszkanów. To informacja dla tych, co nie pamiętają już kina Odra, gdzie warsztaty przeniesiono. Wtedy też (a może nieco później?) zmodernizowano tynk "Odry" i tym samym zatarto ślady bytności na nim (wysoko na murze, nad wejściem, od strony Zielonej) gestapowskiej "wrony" o rozpiętości skrzydeł z półtora metra (w czasie wojny była tam siedziba Gestapo).
Ale wracając do głównego wątku: prawie narożny budynek w kompleksie o który mi chodzi, wyburzono chyba jako ostatni, w każdym razie jego fundamenty straszyły dość długo (dłużej trwał magazyn hurtowni spożywczej, z charakterystyczną rampą na betonowym placyku od ulicy Palestranckiej - po wyburzeniu tego kompleksu zrobiono tam planty). Z opowieści "starszych" wynika że stały tam bardzo "zabytkowe" domki które powinienem z dzieciństwa pamiętać, ale ja nawet nie pamiętam, że była tam budka z piwem!

flash

Tadeusz

Maciek

Ha
Taki fajny temat "zabunkrowaliście" pod takim nijakim tytułem. Ja też pamiętam wronę na kinie Odra i moje rozgoryczenie w owym czasie z tytułu nowego tynku za którym coś z przeszłości odeszło. Pamiętam przedszkole przy Ogrodowej i dalej hurtownię spożywczą. Pamiętam postój dorożek i drukarnię na drugim końcu.

Tadeusz

Od razu "zabunkrowaliśmy" siedzimy sobie w kanjpce i wspominamy Wink

Ale może dać nowy temat "dawnych wspomnień czar" bo nie wiem, czy jak flash gospodę otwierał to o cos takiego mu chodziło. Ale on tu rządzi, więc...

Gestapo z wroną pamiętam, że też tego nie mamy tu na zdjęciu
Mad

ale chyba wrona miała więcej niż 1,5 m? A może tak mi się tylko wydaje, kiedyś wszystko wydawało mi się większe. A Wieluń jaki był wielki! Nie to co teraz Laughing

Dorożki! Jak o nich mogłem zapomnieć, no i jak dorożki to strzelnica, koło kościoła, a druga była vis a vis kościoła, bliżej muzeum, tam gdzie dziś kiosk i totolotek (mniej więcej) a trzecia na placu róg Reformackiej i Krakowskiego przedmieścia. Pamiętacie można byłu "ustrzelić" kwiatka z drutu z płatkami z kolorowych piórek i koło szczęścia też było, o tarczach nie wspomnę...

Maciek

Drugi postój dorożek był przy giewoncie Very Happy

. Flash, dalej tak na to mówią?
Tadeuszu, trzeciej strzelnicy przy Krakowskim Przedmieściu nie mogę sobie przypomnieć Sad

. Ale przy Bożym Ciele często się rujnowałem finansowo Very Happy

.

PJP

A czwarta strzelnica? Na stadionie....
Prawdziwa, do strzelania z KBKS-u, na lekcjach PO. Bylem tam w styczniu, po baraku śladów nie zostało. Jej zmierzch zaczął się jak budowali amfiteatr i musieli skrócić strzelnicę. Właśnie... A impreza z okazji ileśtam-lecia ZUGiL-u, w amfiteatrze? To był zdaje się koncert studia Gama (?) po którym orkiestra pod dyrekcją D. tak zagrała w Tumidaju, aż echo poszło?

Maciek

Strzelnicę w lasku pamiętam. Jest starsza niż PRL. Strzelałem tam na obozie PO. Amfiteatr w rozkwicie też pamiętam.
Wracając natomiast do rogu ulic Wodna - Zamenhofa to była tam - jak wynika z najnowszych, dzisiejszych badań Very Happy

, w latach 60tych luźna zabudowa prywatna a od strony komunalnej (dzisiejszy zieleniak) istniał plac ze stałą podłogą do tańca. Odbywały się tam tzw. majówki z mordobiciem i bigosem. PSS z samochodów sprzedawał właśnie bigos, flaki i coś tam jeszcze. Należało tylko przynieść własną łyżkę lub widelec Very Happy

. Do tańca grała orkiestra strażacka. Pozostałością tego rozrywkowego kwartału mogła być budka z piwem. A hurtownie po drugiej stronie ulicy nazywały się prawdopodobnie MHD.

PJP

Nie pamiętam tego placu na Zamenhoffa! Totalna dziura w pamięci! Pamiętam magazyn hurtowni po drugiej stronie, pamiętam co było za bramą, choć nigdy tam nie byłem w środku a całość zasłaniał mur. Ale przeciwna strona, właśnie ta, która mnie interesuje?... A interesuje mnie dlatego, że - jak się dowiedziałem kilka dni temu- tam gdzieś właśnie mieszlali za okupacji moi dziadkowie, jak ich hitlerowcy wyrzucili z domu.
Czy był to magazyn MHD? Bardziej kojarzy mi się z określeniem z literą "W" w nazwie (wojewódzka, czyli WPHW, czy może coś od "Wieluńska"? Ale głowy nie dam uciąć...

Gość

WPHW to skrót od Wojewódzkie Przedsiębiorstwo handlu Wewnętrznego.A w tych magazynach pilnował mój dziadek,natomiast po drewnianych wysokich zadaszonych schodach wchodziło się na piętro /przedwojenne/.tam mieszkał mój kolega z podstawówki /4/ Darek Pawlak.Jego ojciec był taryfiarzem za Gierka. A pamiętacie monopolowy na Barycz przy banku? Tam moja kochana babcia sprzedawała,a po zamknięciu zawsze się trafił jakiś spóżniony ,spragniony.Ale zawsze dostał
przez ,,kratę".

PJP

1 Maja
W latach 60. to święto zapowiadał przedwieczorny pokaz, najczęściej w sobotę przed 1 maja, pędzących na syrenie ul. Królewską jednostek straży pożarnej - z okazji Dnia Strażaka. Czasami były na Palcu (a czasem na stadionie) pokazy strażackie, w tym gaszenia ognia. Dla kilkuletniego chłopca było to o wiele ciekawsze, niż łażenie z ojcem w pochodzie naokoło miasta. Ale i 1 maja był ciekawy - zawsze rozpoczynał sezon konsumpcji lodów i -tradycyjnie- zakupu balonika na druciku. W Domu Towarowym pojawiały się wtedy Bambino (waniliowe i czekoladowe - w podłużnie pasiastych papierkach), później pojawiły się również Śnieżki (dziś maja nadal ten sam smak i wygląd), a bardziej eleganckie lody serwowała kawiarnia "Róża". Wchodziło się do niej z rogu ulicy, później dopiero wejście przeniesiono na Różaną. W "Róży" lody podawane były w szklanych kieliszkach na stopce, z góry był wetknięty wafel. To samo w wersji na wynos, w waflowym kubku, już tak nie smakowało. Pierwsze lody w sezonie kupowało się opuszczając na moment Plac Legionów (wówczas Wolności), gdzie zbierały się i oczekiwały rozpoczęcia uroczystości wszystkie grupy uczestniczące w defiladzie.
Po odśpiewaniu przez zebranych Międzynarodówki (a może czasami hymnu - nie pamiętam) i wysłuchaniu radiowego przemówienia Pierwszego Sekretarza PZPR, pochód startował z Placu Legionów, i, w zależności od ilości uczestników, szedł dłuższą lub krótszą trasą: Różaną i Reformacką do skrzyżowania przy Ratuszu, albo z Placu Królewską do tego skrzyżowania, następnie Krakowskim Przedmieściem i Piłsudskiego (wówczas ulicą 1 Maja), Ślaską, by dalej Mickiewicza lub Joanny Żubr dojść do Barbary (czasem z Piłsudskiego na skróty, ulicą Kopernika (wyłożoną wówczas "trelinką" i kończącą się na Barbary - nie dochodziła jeszcze do Sieradzkiej). Po skręceniu w Narutowicza pochód przechodził obok kwiaciarni (w latach 60. - tak, na skwerku przed Muzeum była wtedy kwiaciarenka, a za nią szklarnie) i baraka dworca autobusowego (jeszcze w 1975), by obok kina "Syrena" zacząć formować prezentacyjny szyk. Dochodzące do skrzyżowania ze Śląską grupy były witane indywidualnie z trybuny (ustawionej na trawniku przed wejściem do domu handlowego "Tęcza") przez prowadzącego. Zwykle prezentacja grupy kończyła się gromkim zawołaniem w stylu:
"pracownicy zakładów... NIECH ŻYJĄ! NIECH ŻYJĄ! NIECH ŻYJĄ! "
Grupy rozwiązywały się na wysokości ul. Sienkiewicza i każdy szedł w swoja stronę.

Po obiedzie na stadionie zaczynał sie festyn. Oczywiście musiał być mecz. Sprzedawano z samochodu bułki po 50 gorszy, parówki, oranżadę, piwo, i chyba cos mocniejszego, ale tym jeszcze się nie interesowałem. Tu też pojawiała się chyba pierwsza w Wieluniu "Pepsi" (równe 5 zł za butelkę, oranżada była po 1,40). Wóz stał zwykle w pobliżu stadionu. O ile dobrze pamiętam, przed wejściem do budynku WKS była czynna studnia z pompą - taka zielona, przedwojenna, ręczna.
W lasku, czasem gdzieś na uboczach, można było spotkać rozłożone na trawie koce, na których rodziny wesoło celebrowały majówkę.
W późniejszych latach pojawił sie amfiteatr i majówki były jeszcze ciekawsze.
Czy to było akurat na 1 maja? W każdym razie hucznie obchodzono ćwierćwiecze (?) ZUGiL-u występami artystów spod szyldu telewizyjnego "Studia Gama", z orkiestrą Henryka Debicha w tle, która jednak prawdziwy koncert dała w Tumidaju Smile

Kiedyś, 30 kwietnia, już za Balcerowicza, spotkałem pewnego pana "prowadzącego działalność gospodarczą", zmierzającego w kierunku nielubianego budynku na Krakowskim Przedmieściu, który spojrzawszy na wypełnione druki powiedział:
- Komuny nie kochałem, ale wolę już chodzić na pochody...

Blink