Historia Wielunia

Max

Interesuje mnie bardzo kwestia stosunków między Polakami i Żydami. W polskich opracowaniach przewijają się na zmianę opinie od bardzo dobrych stosunkach i wyjątkowej tolerancji po skrajny antysemityzm. Od "famy" Very Happy

wiem, że opinie na ten temat podzieliły podobno nawet profesorów Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego.
Możecie mi wyjaśnić skąd takie bardzo duże reprezentacje wyznawców judaizmu w prowincjonalnym Osjakowie - 60 % Question

Wiem, że to nie wyjątek na ziemi wieluńskiej a także w Polsce. Skąd taki napływ, czym spowodowany?

Maciek

Postanowiłem wydzielić ten temat ponieważ nie dotyczy on jedynie Osjakowa. Jest niezmiernie ciekawy i do tej pory budzi wiele emocji.
Na temat Żydów z terenu ziemi wieluńskiej to chyba nie znajdzie się za wiele w publikacjach regionalnych. Proponuję zajrzeć na początek do kontrowersyjnej ale podpartej licznymi przypisami odnoszącymi się do całej historii Polski książki prof. J. R. Nowaka "Nowe kłamstwa Grossa" i
prześledzić następujące zagadnienia: wielkość i powody masowego osadnictwa Żydów na ziemiach polskich, ich osadnictwo w czasie zaborów, stosunek Żydów do polskich działań niepodległościowych, międzywojenne "nasze kamienice wasze ulice", niemiecka eksterminacja narodu żydowskiego a postawa Polaków i nadreprezentacja we władzach PRLu. Po tym można prześledzić wzmianki i źródła lokalne w odniesieniu do szerszego tła. No i oczywiście zapraszam po lekturze do "wrzucania" na forum konkretnych informacji Very Happy

.

Jermar

Joker w innym temacie napisał :

Ak

Zdjecie pochodzi zapewne z Boleslawca - jego mieszkaniec - Szaja Kohn z rodzina zostal zamordowany przez partyzantow z oddzialu Franciszka Olszowki "Otto" w listopadzie 1945.
Podobne albo wieksze "zaslugi" mial w okolicach Wielunia inny oddzial podziemia niepodleglosciowego dowodzony przez Eugeniusza Kokolskiego
pseudonim "Grozny" - pazdziernik - listopad 1945 - mordy na Zydach w Sokolnikach, Dabrowce, Prawecicach. 14.12.1945 dwie osoby narodowosci zydowskiej we Warcie.
W Lututowie miejscowym Zydom udalo sie schronic po zajeciu miasteczka
przez "Groznego"

Ak

Tu jest troche na temat gminy zydowskiej w Osjakowie.

[link widoczny dla zalogowanych]

Jesli idzie o tematyke poruszana przez Grossa w "Strachu"
(nie czytalem jeszcze), to - pomijajac wyciagane przez niego z okreslonych zjawisk wnioski (o tym sie glosno pisze) - nie jest ona czyms nowym.
Rowniez w wielunskim. Tyle tylko, ze o tej niezbyt chlubnej karcie
- np. w kontekscie historii "podziemia niepodleglosciowego" na Ziemi
Wielunskiej pisze sie niewiele albo wcale. Czytajac niektore publikacje
czlonkow Wielunskiego Towarzystwa Naukowego na ten temat
- podziemie niepodleglosciowe - mam mieszane uczucia. Szczegolnie jesli autor jest - mieni sie - historykiem. Z zawodu.

Wojtek

Ak napisał:

Ak

Wojtek

Temat zlozony, jak cala powojenna rzeczywistosc. Pan J. nakreslil
swego czasu w jednym z Rocznikow Wielunskich patriotycznie - cukierkowo - melodramatyczny obraz powojennej konspiracji w wielunskim - czarno bialy.
Chwala za ciekawa faktografie, ale niektore rzeczy i wnioski po prostu nie wytrzymuja konfrontacji z relacjami swiadkow tych wydarzen - z jednej
i drugiej strony, ktore mi sie udalo uslyszec. Ani z innymi publikacjami -
rowniez wspolczesnymi, zeby tych wczesniejszych nie przytaczac.
Poza tym mam wrazenie, ze pewne rzeczy przemilczal - swiadomie czy
nieswiadomie. Z pewnoscia chodzilo o "wyprostowanie" propagandy
z czasow PRL - ze slynnymi "bandami". Ale wydaje mi sie, ze po prostu
"przegial" odrobine wiecej niz tego po historyku mozna sie spodziewac.

Odnosnie tematu

Antysemityzm "lesnych" - walka z "zydokomuna" - jeden z celow
KWP. o ktorym mowa w ulotkach "Warszyca", praktykowany przez
oddzialy "Otta" i "Groznego" ( oba zgrupowania byly w roznych okresach dzialania powiazane z KWP) w formie mordow polaczonych z rabunkiem na osobach narodowosci zydowskiej nie jest tam wspomniany ani jednym slowem. To tez bylo podziemie - niepodleglosciowe ?.
Nie sadze, zeby pan J. w innych opracowaniach dotyczacych powojennej
konspiracji w powiecie wielunskim czy kepinskim sie tym
zajal.

Teraz o tym pisze za to Gross.....

Joker

[link widoczny dla zalogowanych]

Czy przedwojenni Żydzi nie posiadali ziemi, domów, majatków? Z informacji zawartej pod powyższym linkiem w Osjakowie było ich kilkuset. Gdziete dobra się podziały.

Ak

Jak to gdzie ? Sa.
Przypomina mi sie historia zaslyszana od posiadacza ogrodka
dzialkowego we wschodnich Niemczech, kolo Frankfurtu nad Odra. Ogrodki powstaly za czasow NRD, ludzie tam wieksze lub mniejsze dacze pobudowali. Po zjednoczeniu zglosil sie byly wlasciciel tych terenow,
ktory w latach 50 - tych uciekl do RFN. Dostal te kilkanascie
hektarow z powrotem. Nacieszyl sie chyba dwa miesiace -
w miedzyczasie jego adwokat zdazyl uzytkownikow "poprzestawiac".
Po tych dwoch miesiacach okazalo sie, ze tereny nalezaly do 1938
roku do zydowskiego fabrykanta z Berlina....., ktorego Adolf puscil
z torbami. Wlasciwie bez. Jakis jego potomek zameldowal sie
z USA...... I co dalej ?
Historia ma happy end - dla dzialkowiczow.

Jesli idzie o mienie pozydowskie w Polsce to jest to tematem
dla roznych nieciekawych postaci. Z jednej i drugiej strony.

Maciek · Wysłany: Wto 22:24, 04 Mar 2008 Temat postu:

Myślę Jocker, Ak i pozostali dyskutanci, że w tym momencie, wobec tak drażliwego i przekłamywanego często tematu powinniście tytułem wprowadzenia napisać uczciwie skąd w Polsce wzięły się tak wielkie ilości obywateli pochodzenia żydowskiego (z rzeczywistymi liczbami), jak układały się ich stosunki z Polakami w okresie międzywojennym i w czasie wojny, jakie profesje obsadzali, skąd brali majątki, jaki był ich stosunek do polskiej państwowości i polskich interesów (np. plebiscyty), jaka była w stosunku do Żydów polityka władz niemieckich a potem radzieckich, które tu o wszystkim decydowały, itd. bo z postów w tym temacie przebija modna dziś sugestia, że Polacy organicznie nienawidzili Żydów, że wszyscy ich bezinteresownie mordowali, okradali itd. Napiszcie też o powojennych realiach, o skrytych morderstwach komunistów (zwłaszcza z procentowym porównaniem zabitych Polaków i Żydów), o zagrabionych majątkach Polaków, o terrorze, o samych ofiarach żydowskich, o bandach pozorowanych, o niszczonych archiwach ubecji, o wydziałach kostiumowych w urzędach bezpieczeństwa, o pogromach itd.
Jak sami zauważyliście nie ma dziś historyków i opracowań zajmujących się całościowo trudną historią najnowszą. Tym bardziej nie ma więc powodów żeby uważać czytelników forum za znających ten okres. Jak sobie to uświadomicie to może zaczniecie pisać konkrety.

Ak · Wysłany: Czw 0:49, 06 Mar 2008 Temat postu:

Maciek
przeciez piszemy o konkretach. Zydzi byli po Ukraincach druga co
do wielkosci mniejszoscia narodowa w Polsce - bodajze 10 % ? -
nie chce mi sie szukac dokladnych liczb. Z trzech osob spotkanych na
ulicach przedwojennego Wielunia jedna byla Zydem....:). Swobody
w I RP, potem polityka Rosjan, Austriakow, po 1807 Prusakow
sprawily , ze ludnosc zamieszkujaca tereny II RP miala taki a nie inny sklad etniczny. ( Po rewolucji pazdziernikowej zreszta duza
liczba ludnosci zydowskiej z Rosji wolala sie "przeprowadzic" do Polski)
Z opowiadan dziadkow wynika jednak , ze spolecznosc zydowska mieszkala - zyla raczej "obok" niz "razem" . Panowala konkurencja, ktora
potegowala panujaca bieda....Zydzi mieli do panstwa polskiego w
owczesnej formie raczej stosunek obojetny. Biedota i spora czesc inteligencji holdowala zapewne lewicowym sympatiom. Przecietny
obywatel pochodzenia zydowskiego - nie tylko w Polsce - mial raczej
mierne widoki na zrobienie kariery w polityce czy administracji ......
no to robil to co im pozostalo.....kase i majatek.....:) Czesc przynajmniej,
bo reszta biedowala tak samo jak polscy sasiedzi.

W Krakowie z ok 480 przedwojennych adwokatow bylo
bodajze 80 - 100 Polakami pracujacymi w tej profesji......I co z tego
wynika....:). Ano wystarczy popatrzec na sklad dzisiejszej palestry.
Ile praktykujacych dzisiaj w miescie Wandy i Kraka papug nie jest
pociechami adwokatow....

Na przedwojennych uczelniach polskich studiowalo wiecej Zydow niz
wynikaloby to z ich udzialu w spoleczenstwie.....Mieli wiecej kasy,
przykladali wieksza wage do wyksztalcenia pociech, to bylo ich wiecej....:)
Panstwo zamiast pomyslec o stypendiach dla polskich studentow
poszlo po najmniejszej linii oporu wprowadzajac ograniczenia w stosunku
do Zydow. Bylo taniej....getto lawkowe, pogromy itd....

Zydzi nie palali specjalna sympatia do II RP - powiedzialbym ze
byla im dosc obojetna. Trudno byloby zreszta starowiernemu
demonstrowac razem z ONR czy innymi endekami za "Polska od
morza do morza".....:)

Wojna - jak wojna - obudzila najnizsze instynkty. I tu chyba nie bylo
"narodow wybranych", postawa spolecznosci zydowskiej na ziemiach
okupowanych przez Zwiazek Radziecki nie byla spejcjalnie "patriotyczna" -
oglednie mowiac.....(co nie uchronilo czesci z nich od wywozki do
Kazachstanu)
Z drugiej strony do dzis sobie przypominam
opowiesci mojej babci o wysiedlaniu Zydow z miasteczka kolo Czestochowy i gotowosci z jaka owczesna mlodziez - polska, na ochotnika - pelnila role naganki w polowaniu urzadzonym przez niemiecka zandarmerie.....

Zydow w niektorych odlamach konspiracji niechetnie widziano.
I nie dotyczy to tylko formacji pwstalych na bazie przedwojennych
struktur endeckich.... Oddzial "podrecznikowego" partyzanta GL
Korczyskiego mial na koncie kilkudziesieciu starowiernych...
Sam Korczynski siedzial m.in za to do 1956 roku...

"Warszyc" rozpowszechnial antysemickie ulotki, oddzialy poporzadkowane
KWP mordowaly Zydow. W skladach sedzowskich skazujacych czlonkow
KWP bylo przynajmniej kilku Zydow....Co z tego wynika ?.

Taka byla owczesna rzeczywistosc.
Pisanie o tym i owym nie jest - z mojego punktu widzenia zadna
tragedia i samobiczowaniem - nawet jesli te fakty nie sa "najprzyjemniejsze". Lepiej jesli sami z nasza przeszloscia
sie rozliczymy......

Zreszta

Dzisiaj mozna duzo pisac o panu Bublu. ksiedzu Jankowskim,
Robercie Jerzym Nowaku.....ale nie mozna zapominac o Jerzym Urbanie,
Marku Borowskim czy Adamie Michniku.....i odwrotnie....
pozdrawiam

Eagle · Wysłany: Wto 11:31, 11 Mar 2008 Temat postu:

Może większość z Was zna te dane, ale, że wpadły mi właśnie w ręce, to pozwolę sobie przytoczyć. Smile

Rok 1909
Wieluń: Mieszkańców 9095. Katolików 5137, Żydów 3444, Ewangelików 352, Prawosławnych 158.
Bolesławiec: Mieszkańców 1585. Katolików 1017, Żydów 536, Ewangelików 7, Prawosławnych 25.
Działoszyn: Mieszkańców 7157. Katolików 3281, Żydów 3874, Ewangelików 2.
Lututów: Mieszkańców 1990. Katolików 801, Żydów 1111, Ewangelików 67, Prawosławnych 11.
Osjaków: Mieszkańców 2186. Katolików 1282, Żydów 889, Ewangelików 7, Prawosławnych 8.
Praszka: Mieszkańców 4337. Katolików 3330, Żydów 992, Prawosławnych 15.
Wieruszów: Mieszkańców 7870. Katolików 4348, Żydów 3410, Ewangelików 30, Prawosławnych 82.
Złoczew: Mieszkańców 2761. Katolików 1320, Żydów 1390, Ewangelików 34, Prawosławnych 17.

Jermar · Wysłany: Wto 18:32, 11 Mar 2008 Temat postu:

W listopadowym "Biuletynie IPN " z roku 2005 możemy znaleźć sporo materiału dotyczącego tematyki związanej z Żydami i ich obecnością w społeczeństwie polskim zarówno przed, jak i po zakończeniu II WŚ.

[link widoczny dla zalogowanych]

Szczególnie polecam artykuł Janusza Wróbela – „W cieniu Holocaustu. Odrodzenie społeczności żydowskiej w Łódzkiem po II wojnie światowej”, gdyż w nim właśnie opisane są wydarzenia, jakie miały miejsce na ziemi wieluńskiej, międzu innymi w listopadzie 1945 roku.
Materiały dość obszerne, ale warte przestudiowania, polecam.

Pozdr.

Jermar · Wysłany: Śro 17:11, 12 Mar 2008 Temat postu:

Ak napisał :

Jermar

Na stronie Yadvashem, link poniżej, znależć możemy 42 zdjęcia dotyczące Żydów z Wielunia, Praszki, Wieruszowa, Działoszyna.
Na ostatniej stronie drastyczne zdjęcia dotyczące wydarzeń w Bolesławcu.

[link widoczny dla zalogowanych]

W podświetlonym polu należy wpisać Wielun i kliknąć na przycisk Search. Wink

Pozdr.