 |
Historia Wielunia
Pierwsze i jedyne na świecie forum poświęcone przeszłości Wielunia i okolic.
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
stefan_pol
Mieszczanin
Dołączył: 05 Mar 2007
Posty: 87
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 3 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wieluń
|
 Wysłany: Sob 19:49, 31 Lip 2010 Temat postu: Historia kolei normalnotorowej w Wieluniu |
|
|
| Cytat: | Kolej normalnotorowa w Wieluniu 1925 - 2010
1925 - 1945
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości konieczne stało się uzupełnienie sieci kolejowej, które umożliwiłaby ominięcie węzłów kolejowych znajdujących się na terenie Niemiec przy jednoczesnym dostosowaniu siatki linii kolejowych do nowych kierunku transportowych zgodnych z potrzebami polskiej gospodarki. Jednym ze źródeł dochodu Państwa Polskiego stał się węgiel wydobywany w polskiej części Śląska, którego powstałe nadwyżki znalazły nabywców poza granicami, jednak aby możliwa była sprzedaż konieczne okazało się zbudowanie sprawnie funkcjonujące systemu transportu ukierunkowanego na port w Gdyni, dlatego też wśród wielu inwestycji kolejowych jakie należało przeprowadzić i jakie były planowane Państwo Polskie priorytet nadało lbudowie linii wychodzących ze Śląska w kierunku północnym, umożliwiających transport węgla do gdyńskiego portu, konieczność ta była tym bardzxiej pilna, że dotychczasowa trasa przewozu tego surowca prowadząca przez: Częstochowę, Koluszki, Skierniewice, Kutno, Bydgoszcz i Gdańska była zbyt długa-liczyła 665 km. przez co była ona zbyt czaso i kosztochłonna. Zgodnie z planami rządu miały powstać trzy linie ze Śląska w kierunku północnym:
1 Kalety - Herby - Wieluń - Opatówek - Inowrocław
2 Chorzów - Czeladź - Łask - ( Łódź 1)) - Zgierz - Kutno - Płock - Brodnica
3 Wojkowice - Opoczno - Warszawa
W dniu 15.12.1924 prezydent RP zarządzenie o udzieleniu koncesji inwestorowi francuskiemu, który w niedługim czasie rozpoczął prace przygotowawcze.Niestety po wykonaniu studiów i prac projektowych okazało się, że inwestor nie posiada środków na dalsze prace, w tym samym czasie kończył się okres w którym obowiązywały umowy będące częścią Traktatu wersalskiego, które gwarantuwały Polsce swobotny tranzyt przez teren Niemiec ( m.in. tzw. Korytarzem kluczborskim ). W tej dość trudnej sytuacji rząd przeprowadził negocjacje ze stroną francuską w wyniku których linia Herby – Podzamcze została wyłączona z umowy i stała się inwestycją pierwszorzędną, finansowaną z budżetu państwa, specjalna ustawa dotycząca tej inwestycji została uchwalona przez sejm 23 czerwca 1925( opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 74 / 1925 poz. 514 ). Budowa została podzielona na dwa odcinki - w Herbach i Wieluniu, w skład każdego z nich wchodziły tzw. dystanse, których na odcinku wieluńskim były dwa, w Wieluniu została też zlokalizowana jedna z baz materiałowych, prace na tym odcinku wykonywała firma TRI z Poznania. Budowa pomimo kłopotów z dostawami niektórych materiałów przebiegała dość sprawnie i już w połowie 1926 roku z kierunku Wieruszowa rozpoczął się tymczasowy ruch pociągów towarowych do Cukrowni Wieluń. Oficjalne otwarcie linii w którym uczestniczyli m.in. v-ce premiel Bartel, minnister komunikacji Romocki oraz minister przemysłu i handlu Eugeniusz Kwiatkowski nastąpiło 4.10.1926, jednak nadal prowadzone były prace a oficjalne przekazanie linii DOKP Poznań nastąpiło 31.05.1927, jednak i ta data nie była końcem prac, które prowadzono jeszcze w 1928 roku kiedy oddano do użytku mijanki w Białej, Pieczyskach i Czastarach. Stacja Wieluń zgodnie z planami miałe w przyszłości pełnić funkcję węzła ( po wybudowaniu linii Wieluń – Inowrocław i Wieluń – Piotrków – Lublin ), dlatego też pod jej budowę zarezerwowano dość spory obszar z dużym rozmachem zaplanowano także obiekty mające tworzyć stację, przewidywano budowę: dwóch grup torów, między którymi planowano zlokalizować duży dworzec, grupę towarową, parowozownie. Względy finansowe zadecydowały jednak, że zrezygnowano z budowy stacji w zaplanowanej formie i wprowadzając do realizacji wersję „tymczasową”, która miała być stopniowo rozbudowywana. W ramach ograniczonego projektu zrealizowano: budynek dworca „tymczasowego”, dwie drewniane nastawnie, żelbetową wieżę wodną oraz rampę z magazynem.
Bodynek toromistrza przy ul. Sieradzkiej 08.08.2003
Żelbetowa wieża ciśnień, obecnie nieczynna 08.08.2003
Oryginalna architektura dworca "tymczasowego", niestety dla PKP obiekt stał się zbędny. Przy peronie EN57-1072 jako pociąg do Tarnowskich Gór
08.08.2003
Wśród niezrealizowanych wówczas obiektów znalazł się postulowany i bardzo wyczekiwany przez miejscową społeczność przystanek pasażerski zlokalizowany bliżej centrum miasta, i to pomimo obietnic, że szybko zostanie zrealizowany o czym donosił Głos Ziemi Wieluńskie ( nr 30/1927)
„Sprawa przystanku jest pomyślnie załtwiona i roboty w tem kierunku już trwają”
Początkowy okres eksploatacji linii nie należał do najłatwiejszych, braki w sygnalizacji doprowadziły do przesunięcia inauguracji ruchu pasażerskiego, były też przyczyną groźnych wypadków, do pierwszego doszło jeszcze podczas budowy 15.01.1927 kiedy to doszło do najechania składu towarowego na pociąg roboczy, do kolejnych wypadków doszło jeszcze 15.12.1928 w okolicach Wielunia, 22.08.1934 w Wieluniu oraz 11.09.1937 na szczęście były to wypadki składów towarowych.
Ruch pasażerski przez Wieluń został otwarty 15 maja 1927, początkowo były to pociągi pospieszne przeniesione z „korytarza kluczoborskiego” umożliwiały one dojazd do Ostrowa ( 1.09, 9.18 osobowe, 4.05 pospieszny) i Katowic (7.59, 14.14 osobowe, 1.12, 4,54 pospieszne). Wkolejnych latach oferta uległa pewnej przebudowie, pojawiły się nocne pociągi pospieszne Gdynia – Kraków/Konstanca i Poznań – Lwów/Zakopane/Krynica/Truskawiec, kursowały także 3 pary osobowych w relacji Ostrów/Poznań –Mysłowice/Kraków, z niewielkimi zmianami podobny rozkład utrzymał się do wybuchu II Wojny Światowej.
1 września 1939 roku Wieluń stał się pierwszą ofiarą II Wojny Światowej o 4.35 Luftwaffe przeprowadziło nalot na miasto ( nie bronione i zgodnie z konwencjami nie miało prawa być zaatakowane) podczas którego zginęło 1200 mieszkańców a zniszczeniu uległo 75 procent zabudowy, przeprowadzone naloty nie doprowadziły do zniszczeń w infrasstrukturze kolejowej, jednak o godzinie 14.00 padł rozkaz do wysadzenia rozjazdów, mostu na rzece Pyszna i wieży ciśnień, po jego wykonaniu zarządzono ewakuacje Polskich kolejarzy. Linia nie miała dla okupanta dużego znaczenia militarnego, dlatego też nie poczynili na niej większch inwestycji, w Wieluniu władze niemieckie odbudowały most na Pysznej ( który ponownie został wysadzony podczas wycofywania się Niemców), zbudowane zostały także dwie murowane nastawnie.
Stacja Wieluń Dąbrowa, nastawnia dysponująca WD ( pierwotnie WZ) obiekt został prawdopodobnie wybudowany przez Niemców 08.08.2003
Stacja Wieluń Dąbrowa, nastawnia wykonawcza WD1 ( dawniej WW), podobnie jak obiekt nastawni WD została wzniesiona w czasie wojny
08.08.2003
1945 – 2010 czas rozwoju i upadku
Po zakończeniu wojny i włączeniu do Polski dawnych terenów niemieckich w tym także linii kluczborskiej linia Kalety – Podzamcze straciła na znaczeniu jako linia tranzytowa, nie oznacza to jednak, że ruch całkowicie zamarł. Odbudowa kraju oraz nowe realia gospodarcze w tym wzrost zatrudnienia sprawiły że linia ponownie ożyła choć tym razem głównie w wymiarze lokalnym. Pod koniec 1951 roku w związku ze zwiększającymi s8ię potokami pasażerskimi oddano do użytku planowany jeszcze podczas budowy linii przystanek pasażerski zlokalizowany w pobliżu centrum miasta Wieluń Miasto ( ob. Wieluń), zmieniając jednocześnie nazwę dotychczasowej stacji na Wieluń Dąbrowa. W tym czasie przez miasto kursowały 4 pary pociągów w relacjach z Poznania do Częstochowy, Katowic i Krakowa oraz jedna para pociągów lokalnych Wieluń – Kępno.
Kolejne lata przyniosły rozwój lokalnego przemysłu co wiązało się ze wzrostem zapotrzebowania na usługi transportowe, głównie kolejowe, w mieście powstawały kolejne bocznice do powstaqjących i rozbudowujących się przedsiębiorstw m.in. do : PZZ, ZUGIL-u, CPN, REDP, rozbudowie uległa też bocznica miejscowej cukrowni. Sytuacja ta generowała konieczność wzrostu zatrudnienia i rozwoju zaplecza technicznego kolei, od lat 50-tych w mieście zaczęły pojawiać się kolejne jednostki organizacyjne PKP m.in. Odcinek drogowy, Odcinek sygnałowy a nawet Ogrodnictwo kolejowe. Okres ten zaznaczył się także wzrostem zapotrzebowania na przewozy pasażerskie co znalazło odzwierciedlenie wilości połączeń, których liczba wzrosła na następne kilkanaście lat do 7-9 par w relacjach z Kępna do Tarnowskich Gór, Bytomia, Katowic oraz dalekobieżnych Ostrów/Poznań – Częstochowa, Poznań – Katowice/Kraków.
Kolejną ważną datą w historii wieluńskiej kolei stał się 24 październik 1981, tego dnia nad linią Herby – Kępno/Hanulin zawisła sieć trakcyjna, oznaczało to również zmiany w obsłudze trakcyjnej zwłaszcza pociągów pasażerskich, które coraz częściej zestawiane były z elektrycznych zespołów trakcyjnych, co pociągnęło za sobą zmiane relacji. Miejsce długich relacji dalekobieżnych coraz częciej zaczęły zajmować lokalne do Kępna, Ostrzeszowa, Częstochowy, Tarnowskich Gór.
W 1987 roku zawieszono przewozy na kolejce wąskotorowej a tym samym przeładunki z toru normalnego, był to początek stagnacji i kryzysu niedługo potem załamał się dotychczasowy system polityczny a wraz z nim działająca głównie w oparciu o zasady socjalistyczne gospodarka, która nie wytrzymała reguł wolnorynkowych. Sytuacja taka nie pozostała bez wpływu na kolej, dość drastycznie zaczęły spadać przewozy, podobnie stało się w Wieluniu, gdzie zaczęły zanikać przewozy tranzytowe, jednak dość dobrze w początkowym okresie przemian radził sobie miejscowy przemysł, dzięki czemu na stacji utrzymywał się spory ruch, do 1994 roku na wieluńskiej stacji utrzymywano nawet całodobową lokomotywę manewrową ( przez ostatnie w tej roli można było spotkać ST43). Niestety także do Wielunia dotarł kryzys, od 1994 roku miejscowe zakłady zmniejszyły produkcję co wpołynęło na spadek przewozów w kolejnych latach rozpoczęła się stopniowa likwidacja miejscowych bocznic:CPN około 1998, RDP około 2000, Cukrowni Wieluń w 2002. Kryzys spowodował także drastyczny spadek ilości pasażerów i ograniczenia do 4 – 5 par ilości pociągów w kierunku Śląska i zaledwie 2 par do Kępna, dodatkowo w latach 1997 – 2000 kursował sobotnio – niedzielny pociąg pospieszny „Pielgrzym” Poznań – Częstochowa. Największe załamanie w przewozach pasażerskich dotknęło Wieluń w 2006 roku, w okresie od 10 grudnia do 31 maja następnego roku całkowicie wstrzymano przewozy w kierunku Kępna. Pewne ożywienie przyniósłł rok 2008 kiedy zaczęły kursować 2 pary pociągów pospiesznych: „Wiking” Szczecin – Częstochowa i „Barbakan” Hraków – Szczecin/Świnoujście. Dzień dzisiejszy w przewozach pasażerskich to jedna para pociągów Kępno – Tarnowskie Góry, trzy pary Wieluń – Tarnowskie Góry/Katowice oraz jedna para TLK Kraków – Szczecin/Świnoujście. Jeszcze skromniej wyglądają przewozy towarowe, kursuje jedna para pociągów tranzytowych oraz co drugi dzień pociąg zdawczy do Kępna, okazjonalnie można spotkać także składy operatorów prywatnych obsługujące ciepłownie w Wieluniu i Wieruszowie.
Dzień dzisiejszy w ruchu towarowym to głównie kursujący kilka razy w tygodniu pociąg zbiorowy. Na zdjęciu SM42-597 gotowa do drogi odjazdu w kierunku Kępna z racji obciążenia przekraczającego 600t z popychem w tej roli SM42-861
08.08.2003
Poczekalnia stacji Wieluń Dąbrowa, obecnie niedostępna dla podróżnych
08.08.2003
Niezrealizowany węzeł
Jak już wspomniano w tekście Wieluń już w latach 30-tych przewidywany był do roli ważnej stacji węzłowej za sprawą planowanej budowy linii do Inowrocławia oraz Piotrkowa (Lublina), stało się jednak inaczej. Problemy finansowe sprawiły, że nie powstały ( poza odcinkiem Kalety – Wieruszów) planowane linie w kierunku wybrzeża a jedyne połączenie Śląska z portem w Gdyni zrealizowano na trasie Herby – Zduńska Wola – Inowrocław, nie doszło także do budowy linii do Piotrkowa.
Kolejna szansa dla Wielunia na „dużą kolej” pojawiła się w latach 70-tych wraz z ekipą „gierkowską”, która za pożyczki z Banku Światowego i Międzynarodowego Hunduszu Walutowego planowała m.in. wybudowanie nowej, szybkiej kolei z Warszawy do Wrocławia przez Idzikowice, Piotrków, Wieluń, Kępno. Jednak i tym razem skończyło się na planach, obecnie pomysł budowy KDP powraca jednak w innym, bardziej ekonomicznym przebiegu Warszawa – Łódź – Kalisz – Wrocław/Poznań.
Być może jednak Wieluń stanie się stacją węzłową, w najnowszym ( z 2009roku) planie zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego uwzględniono budowę linii kolejowej Wieluń – Chorzew Siemkowice mającej usprawnić połączenie z Łodzią i Częstochową.
Podziękowania dla Pana Michała Jerczyńskiego za udostępnienie materiału fotograficznego zawartego w artykule.
Przypisy:
1) na odcinku Łask - Zgierz część nowej trasy miała stanowić dawna kolej Warszawsko - Kaliska
źródła:
"Świat Kolei" 9/07, 1/10
strona internetowa "konflikty zbrojne" [link widoczny dla zalogowanych] |
źródło: [link widoczny dla zalogowanych]
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
 |
|
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Grzegorz Nowak (W)
v-ce Burmistrz
Dołączył: 19 Lut 2006
Posty: 378
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 7 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wieluń, a jakże :)
|
| Wysłany: Pon 9:26, 02 Sie 2010 Temat postu: |
|
|
Super!!
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
michaal
Z przedmieścia
Dołączył: 12 Mar 2008
Posty: 22
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Mierzyce
|
| Wysłany: Śro 17:01, 25 Sie 2010 Temat postu: |
|
|
Przy okazji znalazłem link z rozporządzeniem prezydenta RP dotyczący budowy kolei normalnotorowej przez Wieluń. Dotyczy ono wywłaszczenia gruntów pod ową inwestycję.[link widoczny dla zalogowanych]
//inaczej nie potrafię przekazać tego linku.//
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Morgoth
Mieszczanin
Dołączył: 26 Sie 2006
Posty: 111
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 1 raz
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Parcice / Wrocław
|
| Wysłany: Śro 20:51, 25 Sie 2010 Temat postu: |
|
|
[link widoczny dla zalogowanych]
Bardzo proszę 
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Jermar
Wójt
Dołączył: 15 Mar 2007
Posty: 544
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wieluń
|
| Wysłany: Sob 9:08, 23 Paź 2010 Temat postu: |
|
|
Jednak zabytkowy budynek dworca Wieluń/Dąbrowa najprawdopodobniej zostanie uratowany przed dewastacją, o tym i innych szczegółach możemy przeczytac w artykule Zbyszeka Rybczyńskiego zatytułowanym "Miasto weźmie dworzec i ul. Torową za darmo". Chyba wszyscy mieszkańcy Wielunia zadowoleni są z tego faktu, gdyż każdy z nas, choć raz odjeżdżał z tego dworca i jest to z pewnością jedna z wizytówek miasta. Odpowiednie odresteurowanie i zagospodarowanie budynku oraz otaczającego terenu zapewne spowoduje, że będzie to kolejne piękne miejsce w mieście.
Poniżej całość artykułu:
[link widoczny dla zalogowanych]
Pozdr.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Grzegorz Nowak (W)
v-ce Burmistrz
Dołączył: 19 Lut 2006
Posty: 378
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 7 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wieluń, a jakże :)
|
| Wysłany: Pon 7:58, 25 Paź 2010 Temat postu: |
|
|
pytanie czy władze miasta będą miały pomysł na ten budynek, czy wzorem cukrowni czy młyna "amerykanki" sprzedadzą pierwszemu chętnemu klientowi i... widać co się dzieje...
a potrzeb znalazłoby się sporo...
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Jermar
Wójt
Dołączył: 15 Mar 2007
Posty: 544
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wieluń
|
| Wysłany: Pią 13:14, 04 Mar 2011 Temat postu: |
|
|
Słowa Grześka okazały się prorocze - "pytanie czy władze miasta będą miały pomysł na ten budynek", okazuje się że nie. O szczegółach możemy przeczytac w artykule Zbyszeka Rybczyńskiego zatytułowanym "Władze Wielunia nie są zainteresowane przejęciem dworca PKP". Niepokojące jest to, że decyzje władz miasta zmieniaja się jak w kalejdoskopie, najpierw bierzemy teraz nie chcemy...
[link widoczny dla zalogowanych]
Pozdr.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Joker
Mieszczanin
Dołączył: 14 Paź 2007
Posty: 92
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wieluń
|
| Wysłany: Nie 20:45, 06 Mar 2011 Temat postu: |
|
|
Co ciekawe w Rozporządzeniu Prezydenta Pątnów nosi nazwę Pontnów a Strugi - Strugi Łaszowskie. Wniosek, że obecny Łaszew to przed wojną Łaszow. Ktoś wie kiedy dokonano zmian nazw tych miejscowości?
Do tego Łyskórnia obecnie Łyskornia.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
| Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
| Autor |
Wiadomość |
Jermar
Wójt
Dołączył: 15 Mar 2007
Posty: 544
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 11 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Wieluń
|
| Wysłany: Nie 15:28, 06 Lis 2011 Temat postu: |
|
|
Minął rok i kolejne podejście władz miasta do przejęcia terenów kolejowych i budynku dworca, a o szczegółach w artykule Zbyszka Rybczyńskiego zatytułowanym "Miasto jest gotowe przejąć drogę i dworzec"
[link widoczny dla zalogowanych]
Pozdr.
Post został pochwalony 0 razy
|
|
| Powrót do góry |
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
|
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Galerie
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
